مقدمه
وزارت نیرو در دولت چهاردهم برای جبران ناترازی موجود در صنعت برق دو راهکار کلی را در پیش گرفته است، یکی افزایش ظرفیت تولید برق از مسیرهای گوناگون ممکن و دیگری به طور موازی مدیریت میزان مصرف برق در بخش‌ها (تعرفه‌های) مختلف، تا از این طریق میزان تاثیر ناترازی بر تأمین نیاز مصرف برق را به حداقل برساند. همانطور که اعلام شد، طبق محاسبات دقیق و پیش‌بینی‌های روزهای باقیمانده از تابستان، ایران از روز اوج نیاز مصرف برق عبور نموده و حداکثر این مؤلفه در روز ۷ ام مردادماه ۱۴۰۴ با مقدار حدود ۷۷۵۰۰مگاوات (۳% کمتر از سال قبل) طبق آمار رسمی اعلام شده به وقوع پیوسته است. یعنی وزارت نیرو در بخش برق با اقدامات وسیع و متنوع و نیز مدیریت و بهینه‌سازی مصرف توانسته از اوج نیاز مصرف در کشور بکاهد و آن را بین ساعات غیر اوج بهتر تقسیم کند و گامی در جهت تعادل (نزدیکی) حداقل و حداکثر بار کشور ایجاد نماید، شاهد این نکته آنکه در عین کاهش اوج بار، انرژی مصرفی در کشور ۴.۵% رشد را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. حال سوال اینجاست که: "آیا مشکلات ناترازی برق با عبور از روز اوج مصرف تابستان۱۴۰۴ تمام شده است؟" در این متن به پاسخ این سوال می‌پردازیم.
دمای هوا و پایداری شبکه برق
همانطور که می‌دانید، ۳۵۰۰۰مگاوات(حدود ۴۵%) از بار تحمیلی به شبکه برق کشور را سیستم‌های سرمایشی ایجاد می‌نمایند، پس دما و رطوبت هوا که با هم مؤلفه دمای احساسی را در محیط ایجاد می‌نمایند، نقش تعیین کننده‌ای در پایداری شبکه سراسری دارند. با توجه به پیش‌بینی‌ها متوسط دمای هوای کشور در هفته جاری (با شروع از ۱۸/۰۵/۱۴۰۴) و هفته بعدی روند نزولی داشته و تقریباً از هفته قبل از آن ۲ درجه کمتر است و این نکته به کاهش مشکلات ناترازی برق منطقاً باید کمک نماید.
آیا مشکلات ناترازی برق با عبور از روز اوج مصرف تابستان۱۴۰۴ کمرنگ یا حتی تمام شده است؟
پاسخ به این سوال با توجه به بند قبل در مرحله اول می‌تواند "بلی" باشد، ولی همه چیزی آن طور که می‌نماید، نیست. همانطور که قبلاً نیز اطلاع‌رسانی شده است، در سال آبی جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰% کاهش ذخایر آبی به دلیل کاهش شدید نزولات آسمانی داشته‌ایم که همین امر باعث شد تا ظرفیت تولید برق آبی کشور به حدود حداکثر ۷۰۰۰ مگاوات آن هم در مدتی کم محدود شود. در آینده وضعیت به صورتی است که در بازه‌ای یک ماهه، تقریباً از ۱۲ مردادماه (۵روز بعد از پیک برق سال جاری) تا ۱۱شهریورماه، این ظرفیت حدود ۷۰% دیگر نیز کاهش می‌یابد و در عمل چیزی از تولید انرژی برق‌آبی باقی نخواهد ماند، لذا در بازه زمانی فوق و تنها با یکی- دو درجه کاهش دمای متوسط کشور، نه تنها ناترازی بین تولید و مصرف کاهش نخواهد یافت به احتمال قریب به یقین شرایط حفظ پایداری برق کشور در این مدت با استمرار گرما (حتی دو درجه کمتر) به مراتب برای صنعت برق کشور سخت‌تر خواهد بود. از این رو ادامه همراهی مردم در مصرف بهینه برق تنها راه نجات و برون‌رفت از این مشکل کلان است.
سیدسعید میرشریفی- مرداد ماه ۱۴۰۴
