دمای هوا و پایداری شبکه برق
به گزارش سازمان جهانی هواشناسی(WMO) دمای هوای جهان حداقل تا ۵ سال به طور سالانه حدود ۱.۵ درجه سانتیگراد افزایش خواهد داشت و در نقاطی از خاورمیانه شامل بخش‌هایی از ایران، این افزایش تا ۵ درجه نیز خواهد رسید. این موضوع به طور مستقیم به افزایش تقاضای مصرف برق منجر شده و همزمان موجب کاهش ظرفیت تولید نیروگاههای حرارتی به ازای هر یک درجه افزایش ۰.۷ درصد کاهش در ظرفیت تولید نیز می‌شود. متأسفانه این مسأله وقتی بحرانی‌تر می‌شود که ما طی سال جاری شاهد کاهش بیش از ۵۰ درصدی ظرفیت تولید برق نیروگاههای برق‌آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی نیز هستیم. جمیع این عوامل، بهره‌برداری ایمن از شبکه برق را با چالش جدی مواجه کرده و پایداری آن را تهدید می‌کند.
وضعیت این روزهای شبکه و چالشهای پیش‌رو
با توجه به جدول ذیل که شامل مقادیر و روزهای اوج نیاز مصرف در سه سال گذشته و چند روز اخیر در سال جاری است، در روزهای ۲۲،۲۱ و ۲۳ تیرماه سال۱۴۰۴، تقاضای مصرف برق سه بار از مقدار حداکثری آن در سال ۱۴۰۲ عبور کرده و طبق پیش‌بینی‌ها در هفته جاری این شاخص به حدود ۷۵۰۰۰ مگاوات در کل شبکه خواهد رسید، این در حالی است که فعلاً توان تولید برق در شبکه در کل و در ساعات اوج روز حدود ۶۰۰۰۰ مگاوات است و این بدان معنی است که نیاز به ۱۵۰۰۰ مگاوات مدیریت مصرف در تمام شبکه خواهد بود که باید در بخش‌های خانگی و تجاری، صنایع بزرگ و کوچک، کشاورزی و عمومی-اداری اعمال شود. لازم به ذکر است، این میزان تقریباً معادل مدیریت مصرف اعمالی در روز اوج مصرف سال ۱۴۰۳ است.
به جز چالش تأمین توان مصرفی مورد نیاز در شبکه، یکی دیگر از چالشهای صنعت برق، چالش تامین انرژی مصرفی سرجمع در شبکه است، لذا انرژی نیز مانند توان باید مورد توجه جدی قرار گیرد. طبق سنوات اخیر در ایام اوج بار تابستانی عدم رعایت سهمیه تعیین شده برای مصرف انرژی و زمان‌بندی اجرای آن در ساعات ابتدایی و انتهایی برنامه‌های مدیریت مصرف می‌تواند بسیار مشکل‌زا باشد و باید اجرای دقیق این برنامه‌ها در جامعه در تعرفه‌های مختلف توسط نهادهای نظارتی در صنعت برق کاملاً رصد شود. با بیانی ساده یعنی مصرف‌کنندگان باید در ساعات اولیه برنامه‌های مدیریت مصرف، تأخیر در محدود کردن مصارف و در ساعات پایانی آن، تعجیل در رفع محدودیت مصارف در فرآیندهای کاری‌شان را حذف کنند.
وضعیت آتی شبکه برق در روزهای داغ تابستان ۱۴۰۴
با توجه به مطالب فوق و با این روند گذشته، اوج نیاز مصرف سال جاری با ۹ درصد افزایش نسبت به سال قبل به مقدار ۸۷۰۰۰ مگاوات با حدود ۲۲۰۰۰مگاوات ناترازی خواهد رسید. ولی با وجود اجرای برنامه‌های متنوع مدیریت مصرف در سال جاری، شامل: کشف رمز ارزهای غیرمجاز، بهینه‌سازی و تعدیل روشنایی‌های معابر، هوشمندسازی شبکه و روش‌های نوین تولید و تأمین برق در بخش‌های صنعتی، تجاری-اداری و کشاورزی و از همه مهمتر همکاری مردم و همدلی ملی، انتظار می‌رود مقدار ناترازی مابین تولید و مصرف برق به حدود ۱۲۰۰۰مگاوات کاهش یابد و به تبع آن میزان رشد سالانه اوج نیاز مصرف برق با اصلاحات فوق در بهره‌برداری و مصرف از ۹ درصد به حدود ۶ درصد محدود شود.
سیدسعید میرشریفی - تیر ۱۴۰۴
