هیدروژن سبز از طریق فرآیند الکترولیز تولید می‌شود، جایی که برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر مانند باد، خورشید یا نیروی آبی، برای تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روش، انتشار کربن را به صفر رسانده و هیدروژن سبز را از «هیدروژن‌خاکستری» تولیدشده از گاز طبیعی و «هیدروژن آبی» که نتیجه جذب و ذخیره کربن است، متمایز می‌کند. با جایگزینی سوخت‌های فسیلی در تولید برق، حمل‌ونقل و صنعت، هیدروژن سبز می‌تواند با کربن‌زدایی، گامی حیاتی در جهت دستیابی به اهداف آب‌وهوایی بین‌المللی نظیر معاهده پاریس باشد. البته فن‌آوری تولید و ذخیره‌سازی هیدروژن سبز گران بوده و برای استفاده از آن تا مرز مقرون به صرفه بودن از نظر اقتصادی نیاز به همت و تلاش مضاعف دانشمندان جهان وجود دارد.
یکی از چالش‌های اصلی منابع انرژی تجدیدپذیر، ماهیت متناوب آنهاست و هیدروژن سبز در عمل ابزاری از نوع ذخیره انرژی، می‌تواند راه‌حلی مناسب در مقابله با این معضل باشد. در طول دوره‌های تولید بیش از حد انرژی تجدیدپذیر، الکتریسیته می‌تواند برای تولید هیدروژن استفاده شود که بعداً می‌تواند دوباره به برق تبدیل شود یا زمانی‌که تولید انرژی تجدیدپذیر کم است به‌عنوان سوخت استفاده شود. این توانایی برای ذخیره و آزادسازی انرژی در صورت نیاز، هیدروژن سبز را به ابزاری ضروری برای پایداری شبکه و تامین انرژی مطمئن تبدیل می‌کند.
ذخیره انرژی با ابزاری منعطف:
هیدروژن سبز با ارائه ابزاری انعطاف‌پذیر برای ذخیره انرژی، موجب افزایش سهم تجدیدپذیرها در سبد تامین انرژی می‌شود. این ابزار می‌تواند نیاز به انرژی پشتیبان مبتنی بر سوخت فسیلی را کاهش دهد و به تسریع تحول و انتقال به یک سیستم انرژی کاملا تجدیدپذیر و متنوع کمک کند.
هیدروژن سبز این قابلیت را دارد تا به عنوان جایگزینی بی کربن برای سوخت‌های فسیلی در این بخش‌ها عمل کرده، انتشار گازهای گلخانه‌ای را به صفر رسانده و آن را به یک سلاح حیاتی در مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی تبدیل کند. به عبارت ساده‌تر، با جایگزین کردن این نوع انرژی با سوخت‌های فسیلی در بخش‌های مختلف، هیدروژن سبز می‌تواند ردپای کربن سیستم‌های انرژی را محو کند.
برخلاف احتراق سوخت‌های فسیلی که آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق را آزاد می‌کند، استفاده از هیدروژن سبز تنها بخار آب را به عنوان محصول جانبی تولید می‌کند. این می‌تواند منجر به بهبود کیفیت هوا و کاهش خطرات بهداشتی مرتبط با آلودگی هوا شود.
تولید هیدروژن سبز از طریق الکترولیز، از آب به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کند، یک منبع نسبتا فراوان، به‌ویژه در مقایسه با استخراج سوخت‌های فسیلی. علاوه بر این، منابع انرژی تجدیدپذیر مورد استفاده برای الکترولیز، مانند باد و خورشید، پایان ناپذیر هستند و تامین پایدار هیدروژن سبز را تضمین می‌کنند.
پیشرفت قابل توجهی در بهبود راندمان و کاهش هزینه‌های الکترولیزها و دستگاه‌هایی که برای تقسیم آب استفاده می‌شوند، حاصل شده‌است. نوآوری‌هایی مانند غشای تبادل پروتون (PEM) و الکترولیزهای اکسید جامد (SOE) قابلیت دوام تولید هیدروژن سبز را افزایش و آن را به رقابت اقتصادی با هیدروژن معمولی نزدیک می‌کنند. با افزایش تقاضا برای هیدروژن سبز، انتظار می‌رود هزینه تولید، ذخیره‌سازی و توزیع کاهش یابد.
پیشتازان تسخیر این انرژی نوپا:
طرحهای مقیاس بزرگ و مراکز تولید هیدروژن در سطح جهانی درحال‌توسعه هستند و انرژی‌های تجدیدپذیر را با تولید هیدروژن سبز ادغام می‌کنند تا زنجیره‌های تامین کارآمد و مقرون‌به‌صرفه ایجاد کنند. کشورها در سراسر جهان پتانسیل هیدروژن سبز را به رسمیت می‌شناسند و سیاست‌های حمایتی از جمله یارانه‌ها، مشوق‌های مالیاتی و بودجه برای تحقیق و توسعه را اجرا می‌کنند. این اقدامات برای تسریع استقرار فناوری‌های هیدروژن سبز و ایجاد یک بازار مطلوب بسیار مهم هستند. اتحادیه اروپا اهداف بلندپروازانه‌ای را برای تولید و استفاده از هیدروژن سبز به عنوان بخشی از قرارداد سبز خود تعیین کرده‌است. طرحهایی در سراسر اروپا، مانند ابتکار NortH2 در هلند، با هدف تولید مقادیر زیادی هیدروژن سبز با استفاده از نیروی باد فراساحلی، نشان‌دهنده تعهد منطقه به آینده مبتنی بر هیدروژن است. ژاپن با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در تولید هیدروژن سبز، زیرساخت‌ها و فناوری پیل سوختی در خط مقدم اقتصاد هیدروژنی قرار دارد. میدان تحقیقاتی انرژی هیدروژن فوکوشیما (FH2R) یکی از بزرگ‌ترین تاسیسات تولید هیدروژن سبز در سطح جهان است که نشان‌دهنده تعهد ژاپن برای دستیابی به جامعه مبتنی بر هیدروژن است. استرالیا با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر فراوان خود، در حال توسعه مراکز هیدروژنی برای تولید هیدروژن سبز برای مصارف داخلی و صادرات است. این مراکز، پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر بزرگ مقیاس را با تولید هیدروژن ادغام و استرالیا را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی هیدروژن مطرح می‌کنند. هیدروژن سبز نشان‌دهنده راهی متحول‌کننده برای دستیابی به آینده انرژی پایدار و حفاظت از محیط‌زیست جهان است. توانایی این نوع هیدروژن در کربن‌زدایی بخش‌های مختلف، تامین ذخیره انرژی و تسهیل یکپارچه‌سازی انرژی‌های تجدیدپذیر، آن را به یک جزء ضروری از انتقال انرژی پاک تبدیل می‌کند. با ادامه پیشرفت‌های فناورانه و کاهش هزینه‌ها، هیدروژن سبز نقش حیاتی فزاینده‌ای در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهبود کیفیت هوا و حفظ منابع طبیعی ایفا خواهد کرد. با همکاری جهانی، هیدروژن سبز این پتانسیل را دارد که چشم‌انداز انرژی را تغییر و راه را برای تأمین انرژی پایدارتر هموار کند.
سیدسعید میرشریفی - ناظرعالی شرکت‌های توزیع
