به گزارش خبرگزاری توانیر به نقل از توزیع نیروی برق گیلان، در ابتدای این نشست مسعود صادقی خمامی مدیرعامل این شرکت به اهمیت و حساسیت موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در صنعت برق اشاره کرد و لزوم بهرهبرداری از این فناوریها به ویژه هوش مصنوعی برای بهبود خدمات، افزایش بهرهوری و مدیریت بهینه منابع را مورد تاکید قرار داد.
وی خاطرنشان ساخت: استفاده از فناوریهای نوین میتواند به شرکتهای توزیع نیروی برق کمک کند تا در زمینههایی مانند مدیریت شبکه، کاهش تلفات انرژی، بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان به نتایج بهتری دست یابند.
رونمایی از سند “نسیم تحول” توزیع برق گیلان
صادقی خمامی افزود: در جهت بهبود خدمات و ارتقای کیفیت توزیع نیروی برق، این شرکت اقدام به تهیه و رونمایی از سند “نسیم تحول” کرده که و این سند به عنوان یک برنامه راهبردی، اهداف و استراتژیهای کلیدی شرکت توزیع برق گیلان را برای تحقق تحول در فرآیندها و خدمات خود مشخص میکند.
مدیرعامل توزیع برق گیلان در ادامه گفت: مدیریت فناوری هوشمند در شرکت توزیع برق گیلان پیاده سازی شده است که شامل اقداماتی شامل: بهینه سازی معماری فناوری اطلاعات، ارتقای زیرساختهای فاوا، توسعه کاربردی سازی GIS، استانداردسازی تبادل داده و امنیت و پایداری خدمات، یکپارچه سازی IT و OT، کاربردی سازی هوش مصنوعی و تامین امنیت سایبری است.
وی تاکید کرد: سامانههای جامع و کاربردی در حوزه بهرهبرداری و دیسپاچینگ، مشترکین و برنامهریزی و مهندسی در سطح شرکت توزیع برق گیلان در حال فعالیت هستند که مورد به روز رسانی و تکمیل طی دو سال اخیر قرار گرفتهاند.
صادقی خمامی تصریح کرد: بهمنظور توسعه زیرساختها نیز ۸۰ کیلومتر فیبر نوری در سطح استان توسط شرکت توزیع برق گیلان احداث شده که ارتقای سرعت و کیفیت انتقال داده، افزایش امنیت تبادل دادهها، توسعه بستر ارتباط اختصاصی و پایدار، فراهم سازی زیرساخت برای سامانههای هوشمند و پشتیبانی از طرحهای کلان صنعت برق را به دنبال داشته است.
مدیرعامل توزیع برق گیلان اضافه کرد: در جهت توسعه زیرساختهای فاوا برای شبکههای توزیع برق گیلان تاکنون در این شرکت مرکز پایش ۳۶۰، مرکز پیشرفته دیسپاچینگ، مرکز تحقیق و توسعه راهاندازی شده و همچنین اجرای طرحهایی مانند رویتپذیری و کنترلپذیری مشترکین، رویتپذیری پستهای عمومی و اختصاصی، راهاندازی کلیدهای هوشمند و هوشمندسازی کلیدهای موجود نیز اجرایی شده است.
وی همچنین به تشریح برخی سامانه های در حال فعالیت در سطح توزیع برق گیلان از جمله مهنا، هما، HSE ، یلدا، سامانه جامع مهندسی برای حاضرین پرداخت.
صادقی در پایان اظهار داشت: توجه به تغییرات سریع در تکنولوژی و نیازهای روزافزون جامعه، توجه به این موضوع میتواند نقش مهمی در پیشرفت و توسعه پایدار صنعت برق ایفا کند و کاربرد های هوش مصنوعی در صنعت برق را مورد تشریح قرار داد.
حل مشکلات کلان صنعت برق کشور با بهکارگیری صحیح هوش مصنوعی
مشاور معاون سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری اطلاعات وزیر نیرو نیز در این نشست بر لزوم به کارگیری هوش مصنوعی در صنعت برق تاکید کرد و با اشاره به نظامنامه و سند بخشی هوش مصنوعی در صنعت آب و برق کشور از سوی وزیر نیرو ابلاغ شده است، خاطرنشان ساخت: ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو آغاز به کار کرده است و ریاست آن برعهده معاون سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوریاطلاعات وزارت نیرو و اعضای آن شامل مدیران مرتبط با فناوری اطلاعات معاونت های بخشی ستاد وزارت نیرو، شرکتهای مادرتخصصی و سازمانهای تابعه و مؤسسات پژوهشی هستند.
سیدعباس جعفری افزود: تصویب برنامههای کلان وزارت نیرو در حوزه هوش مصنوعی و رصد و پایش اجرای آن، تعامل با سازمان ملی هوش مصنوعی و سایر نهادهای ذیربط، اخذ گزارشهای عملکرد دورهای و ارسال آن به مراجع ذیربط، پیشنهاد لوایح و مقررات مرتبط و تشکیل کارگروه هوش مصنوعی ذیل ستاد راهبری و در واحدهای زیرمجموعه از جمله وظایف ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو است.
وی تاکید کرد: مدیریت انرژی و هوشمندسازی شبکه برق کشور، بهره وری و راندمان تأسیسات توزیع، انتقال و تولید برق، اقتصاد دیجیتال و بازار برق، مدیریت مصرف و امور مشترکین برق، هوشمندسازی مدیریت و پشتیبانی تعمیر و نگهداری تجهیزات و امنیت سایبری و پدافند غیرعامل؛ اولویتهای ملی بخش برق و انرژی هستند و باید در صدر برنامه ریزی و اقدامات قرار گیرند.
مشاور معاونت سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری اطلاعات وزارت نیرو به برنامه و اقدام در سند بخشی هوش مصنوعی صنعت آب و برق اشاره و اضافه کرد: ارتقای سواد عمومی و تخصصی کارکنان، حمایت از برگزاری مسابقات، رویدادها و نشستهای علمی و ترویجی، بکارگیری ابزارها و طرحهای مبتنی بر بازیوارسازی (Gamification)، حمایت از فعالیتهای پژوهشی با اولویت تحقق اهداف سند، آمادهسازی و توسعه زیرساختهای حکمرانی، ارتقای زیرساختهای داده و پردازش آنها، حمایت خاص از ساخت رباتهای هوشمند و گسترش زیستبوم دادهباز از جمله مهمترین اهداف و برنامه های وزارت نیرو در حوزه به کارگیری هوش مصنوعی است.
وی در عین حال اظهار داشت: طرحهای اولویت دار و پیشران هوش مصنوعی وزارت نیرو در بخشهای مختلف تعریف شده که در حوزه فعالیتهای شرکت توانیر این طرحها شامل بازنگری در فرآیندها و دادههای شرکت مدیریت شبکه برق ایران برای حضور هوش مصنوعی و ایجاد ماژول ضربان در سامانه «برق من» است.
جعفری بیان کرد: از زمان تشکیل ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو اقدامات مهمی صورت پذیرفته است که از جمله آنها می توان به ابلاغ نظامنامه و سندبخشی هوش مصنوعی در صنعت آب و برق، انتشار کتابچه هوش مصنوعی در وزارت نیرو (طرحهای منتهی به سال ۱۴۰۲)، آموزش کاربردی مدیران و کارکنان، تهیه نقشه راه و برنامه اجرایی هوش مصنوعی حوزه های مختلف، تعریف و تصویب طرحهای پیشران و آغاز پروژه راه اندازی دستیار هوش مصنوعی وزیر اشاره کرد.
وی در پایان گفت: در سال جاری برقراری ارتباط با کارگروه هوش مصنوعی گروه بریکس و سازمان شانگهای، راه اندازی دستیار هوش مصنوعی وزیر نیرو با چشم انداز دستیار وزارت نیرو، تحقق برنامه حکمرانی و زیرساخت داده در وزارت نیرو، اجرای طرحهای پیشران هوش مصنوعی صنعت آب و برق از جمله مهمترین برنامه های ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو بوده است.
سکوی ملی معماری سازمانی، ستون فقرات تحول دیجیتال در وزارت نیرو است
مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو دیگر سخنران نخستین نشست فصلی مدیران فاوای شرکتهای توزیع نیروی برق کشور بود که بر اجرای مفاد و تکالیف ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم در سطح شرکتهای تابعه این وزارتخانه تاکید کرد.
آزرم دهستانی اظهار داشت: اتصال مراکز داده به ابر دولت، ایجاد معاونت یا مرکز یا سازمان نوآوری، هوشمندسازی و امنیت، ساماندهی سامانهها و حذف سامانههای موازی و تمرکز در سطح دستگاه، استقرار و پیاده سازی چرخه هوشمندسازی، اصلاح فرایندها و استقرار نظام حکمرانی داده مبنا، توسعه دولت الکترونیک و ارتقای شاخصهای ملی و بینالمللی با رعایت معیارهای بومی و قانون مدیریت دادهها، هوشمند سازی خدمات، انجام استعلامات بصورت الکترونیکی وتبادل داده الکترونیکی و برخط بین دستگاهها، حذف مدارک کاغذی و تدوین سند تحول دیجیتال و تعیین طرحهای پیشران از جمله الزامات برای اجرای قانون مذکور در سطح دستگاههای اجرایی از جمله صنعت برق کشور است.
آزرم دهستانی ضمن تشریح دقیق بندهای مواد قانون ذکر شده، گفت: معماری سازمانی برای ایجاد پل ارتباطی میان «استراتژی»، «فرایند» و «فناوری» بهوجود آمده است؛ تا اطمینان دهد که تصمیمات، سرمایهگذاریها و تغییرات در سازمان، بر اساس تصویری یکپارچه و واقعی از کل سیستم اتخاذ میشوند، به بیان سادهتراگر استراتژیها در سطح کلان تدوین شوند اما در سطح عملیات قابل تحقق نباشند و اگر فناوریها و سامانهها بدون فهم درک درست از مأموریت و هدف سازمان توسعه یابند، در آن صورت شکاف میان مدلهای مفهومی و واقعیت اجرایی ایجاد میشود.
وی تاکید کرد: وزارت نیرو بهعنوان نهادی گسترده با بیش از ۱۹۰ شرکت مادر تخصصی، استانی و تابعه، نیازمند دیدی یکپارچه از وضعیت فرایندها، سامانهها، پروژهها، دادهها و ساختار تصمیمسازی است و سکوی ملی معماری سازمانی، بستر هوشمندی است که این دید کلان را ایجاد و حفظ میکند.
مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو افزود: یکی از ضعفهای تاریخی معماری سازمانی در دستگاههای دولتی، ایستا بودن مدلها و قطع ارتباط آنها با واقعیت اجرایی پس از تدوین اولیه است.سکوی ملی معماری سازمانی، این چرخه را به یک فرایند زنده، خودتجدیدپذیر و یادگیرنده تبدیل میکند که کارکردهای مهمی همچون بهروزرسانی خودکار مدلها و دادهها، حلقه بازخورد میان شرکتها و وزارت نیرو، پایش مستمر بلوغ و پیشرفت معماری، پشتیبانی از چرخه بهبود مستمر( Continuous Improvement) و یکپارچهسازی دانش و تجربههای معماری دارد.
آزرم دهستانی تصریح کرد: سکوی ملی معماری سازمانی، ستون فقرات تحول دیجیتال در وزارت نیرو است؛بستری که همزمان تصویر کلان، داده واقعی و مسیر بهبود مستمر را فراهم میکند و با این سکو، معماری سازمانی دیگر یک سند نیست، بلکه یک اکوسیستم زنده از داده، تصمیم و تحول است؛ اکوسیستمی که تداوم رشد، بلوغ و چابکی وزارت نیرو را تضمین میکند.
وی در ادامه به تشریح جامعی از نقشه راه تحول دیجیتال صنعت برق، راهکارهای اصلاح فرآیندها( فناورانه و غیرفناورانه)، معماری مرجع خدمات، اتصال ۱۰۰ درصد خدمات به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و بیش از ۳۶ درصد از خدمات صنعت آب و برق هوشمند، دسته بندی فناوریهای نوین دیجیتال، تدوین سند تحول دیجیتال و تعیین طرحهای کلان و پیشران پرداخت.
مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو به لزوم استقرار نظام حکمرانی داده اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: ایجاد زبان مشترک سازمانی و افزایش اعتماد، کیفیت و امنیت دادهها، انطباق با قوانین و مقررات و کاهش هزینهها و ارتقای تصمیمگیری از جمله اهداف و مزایای استقرار نظام حکمرانی داده است.
وی در پایان ابعاد مختلف استقرار نظام حکمرانی داده شامل چالش های اجرا، وضعیت اجرا در سطح وزارت نیرو، انواع مدل ها و رویکردهای آن و جنبه های مختلف آن را برای حاضرین تشریح کرد.
اهمیت حکمرانی داده
همچنین مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، آمار و امنیت فضای شرکت توانیر در این نشست به بررسی موضوعات کلیدی و مهم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در صنعت برق پرداخت.
امیره نیکخواه با تأکید بر اهمیت حکمرانی داده، به نقش کلیدی دادهها در تصمیمگیریهای استراتژیک و عملیاتی اشاره و افزود: حکمرانی مؤثر بر دادهها میتواند به بهبود کیفیت خدمات، افزایش شفافیت و تسهیل فرآیندها کمک کند، همچنین مدیریت مناسب دادهها به شرکتها این امکان را میدهد که از تحلیلهای دقیقتری بهرهبرداری کنند و در نتیجه تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.
تامین نقدینگی شرکتهای صنعت برق در حوزه فاوا
مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات به چالشهای تأمین نقدینگی در حوزه فاوا و لزوم سرمایهگذاری در این بخش تأکید کرد و گفت: برای جذب اعتبار و توسعه پروژههای فناوری اطلاعات برنامه ریزی صورت پذیرفته و ضروری است شرکتها بر اساس بودجه مصوب سالانه، نقدینگی متناسب را لازم برای پیادهسازی فناوریهای نوین را اختصاص دهند.
تشکیل مراکز داده منطقهای در کل کشور
نیکخواه افزود: تشکیل مراکز داده منطقهای ضروری است و از جمله مزایای آن بهبود مدیریت دادهها، کاهش هزینهها و افزایش تابآوری و دسترسی به اطلاعات است، زیرا این مراکز میتوانند به عنوان هابهای اطلاعاتی عمل کرده و به تسهیل تبادل دادهها بین شرکتهای توزیع برق کمک کنند.
تهیه زیرساختهای APN اختصاصی شرکتهای صنعت برق
وی همچنین بر اهمیت ایجاد زیرساختهای APN (Access Point Name) اختصاصی برای شرکتهای صنعت برق تأکید کرد و اظهار داشت: این زیرساختها میتوانند به بهبود ارتباطات داخلی و خارجی کمک کرده و امنیت اطلاعات را افزایش دهند.
اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در صنعت برق
نیکخواه به کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت برق اشاره کرده و مزایای آن را در پیشبینی بار، مدیریت تقاضا و بهینهسازی فرآیندها مورد تشریح قرار داد و اضافه کرد: استفاده از هوش مصنوعی میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها کمک کند.
تشکیل مرکز فرماندهی امنیت سایبری
وی در پایان به ضرورت تشکیل مرکز فرماندهی امنیت سایبری به صورت پایلوت در چند شرکت توزیع برق اشاره کرده و بر اهمیت حفاظت از زیرساختهای حیاتی کشور تأکید کرد، زیرا این مرکز میتواند به شناسایی تهدیدات سایبری و واکنش سریع امیرنیکخواه مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، آمار و امنیت فضای شرکت توانیر در اولین نشست فصلی مدیران فاوای شرکتهای توزیع برق کشور، به بررسی موضوعات کلیدی و مهم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در صنعت برق پرداخت.
