به گزارش خبرگزاری توانیر، بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO) میانگین دمای زمین در تابستان ۲۰۲۴ نسبت به میانگین قرن بیستم حدود ۱.۵ تا ۱.۶ درجه سانتیگراد افزایش یافته است. این افزایش، تنها یک عدد نیست؛ بلکه به معنای آتشسوزیهای گسترده در جنگلهای اروپا و کانادا و موجهای گرمایی کشنده در شهرهایی چون دهلی، ریاض، مادرید و فینیکس است.
گوترش همچنین در سخنرانی روز جهانی محیطزیست (۵ ژوئن ۲۰۲۴) هشدار داد که «جهان در مسیر گرم شدن بیش از ۲.۶ درجه تا پایان قرن است. این یعنی نابودی نسلها در برابر چشمان ما»؛ سخنانی که امروز شواهد فیزیکی در زمین، آسمان و دریا نیز موید آن است و به عبارتی میتوان گفت اگر زمین در ۲۰۲۳ در نقطه جوش بود، امروز بشر در دوزخ زیستمحیطی نفس میکشد و بر این مهم تاکید دارد که اقدامات فوری همچون پایان یارانه سوخت فسیلی، توسعه سریع انرژیهای پاک و آموزش تابآوری اقلیمی باید در دستور کار جهان قرار گیرد.
گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO) پیشبینی میکند که میانگین دمای نزدیک به سطح زمین برای هر سال بین سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۹ بین ۱.۲ تا ۱.۹ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین دمای جهانی در سالهای ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ باشد.۸۰ درصد احتمال وجود دارد که حداقل یک سال بین ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۹ گرمتر از گرمترین سال ثبتشده (در ۲۰۲۴) باشد و ۸۶ درصد احتمال وجود دارد که حداقل یک سال بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن باشد. بر اساس این گزارش، ۷۰ درصد احتمال وجود دارد که میانگین گرمایش پنج ساله برای سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۹ بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد باشد.
از سوی دیگر آخرین بولتن اقلیمی سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک (C۳S) آوریل ۲۰۲۵ را به عنوان دومین آوریل گرم ثبت شده در سطح جهان گزارش کرد. این بیست و یکمین ماه در ۲۲ ماه گذشته بود که میانگین دمای هوای سطح زمین در سطح جهانی بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن بود.
مجموعه دادههای بازتحلیل C۳S ERA۵ میانگین دمای هوای سطح زمین در ماه آوریل را ۱۴.۹۶ درجه سانتیگراد ثبت کرد. این دما ۰.۶۰ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین این ماه از ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ و ۱.۵۱ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین تخمینی ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ بود که برای تعریف سطح پیش از صنعتی شدن استفاده میشود.
دمای هوا در آوریل ۲۰۲۵ عمدتاً بالاتر از مقادیر اقلیمی ۱۹۹۱-۲۰۲۰ در سراسر اروپا بود. همچنین دما در بخش بزرگی از غرب آسیای مرکزی بیشتر از میانگین بود؛ این امر با ثبت گرمترین آوریل در امارات با میانگین دمای روزانه ۴۲.۶ درجه سانتیگراد و دومین آوریل گرم پاکستان در ۶۵ سال گذشته رقم خورد. چین نیز دومین آوریل گرم خود را از سال ۱۹۶۱ ثبت کرد. آمریکا، مکزیک و بخشهای بزرگی از کانادا عمدتاً دمایی بالاتر از میانگین را تجربه کردند. بیشتر آفریقا نیز عموماً دمایی بالاتر از میانگین داشت.
ادامه روند افزایش دما دانشمندان را غافلگیر کرده است. سال ۲۰۲۴ گرمترین سال ثبت شده بود و میانگین دمای جهانی به ۱.۵۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیش از صنعتی شدن رسید. این یک لحظه مهم بود: اولین باری که میانگین دما در طول یک سال تقویمی از ۱.۵ درجه سانتیگراد فراتر رفت.
دانشمندان انتظار داشتند که ورود الگوی آب و هوایی خنککننده لانینا در ژانویه، باعث ایجاد وقفهای شود و انتظار میرفت دما امسال کمی کاهش یابد. در عوض، دمای جهانی همچنان سرسختانه بالا مانده است و این نگرانی را افزایش میدهد که سال ۲۰۲۵ میتواند دومین سال متوالی بالاتر از حد بحرانی ۱.۵ درجه سانتیگراد باشد. رابرت رود در برکلی ارث در یک جلسه توجیهی در ۱۳ مه گفت: «رویداد لا نینا که اخیراً پایان یافته است، به اندازهای که معمولاً انتظار میرفت، خنکی ایجاد نکرده است.». رود افزود: «طبق دادههای برکلی ارث، امسال ۱۸ درصد احتمال دارد که گرمترین سال ثبتشده و ۵۳ درصد احتمال دارد که دومین سال گرم ثبتشده باشد.
همچنین براساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO) که در مارس ۲۰۲۵ منتشر شد پیشبینی قطعی دما نشان میدهد که دما در بیشتر مناطق آسیا در طول تابستان آینده بالاتر یا نزدیک به حالت عادی خواهد بود. پیشبینیهای احتمالی از مدلهای دینامیکی نیز نتایج مشابهی را نشان میدهند.
بر پایه مدلهای ترکیبی اقلیمی، تابستان ۲۰۲۵ در کشورهای غرب آسیا بهطور میانگین بین ۱٫۸ تا ۳٫۷ درجه سانتیگراد گرمتر از میانگین اقلیمی بلندمدت (۱۹۹۱–۲۰۲۰) خواهد بود. در قیاس با تابستان ۲۰۲۴ نیز اغلب کشورها شاهد افزایش بین ۰٫۶ تا ۱٫۴ درجه هستند که نشاندهنده تداوم روند تشدید گرمایش جهانی است.
گرمای شدید مشکلاتی همچون فشار بر شبکههای برق، آسیب به سلامت عمومی، کاهش بهرهوری کشاورزی و کمبود منابع آب را ایجاد کرده است. بهعنوان نمونه افزایش دما در تابستان ۲۰۲۴ منجر به افزایش شدید مصرف برق در کشورهای عربستان سعودی، عراق، ایران، کویت و امارات شد. بخش عمدهای از این مصرف مربوط به سامانههای سرمایشی است. بر اساس دادههای آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، مصرف برق در منطقه MENA در تابستان ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. در کویت و بحرین، شبکه برق در چندین منطقه با خاموشیهای موقت روبرو شد.
از سوی دیگر آمارها از بهار امسال نیز نگرانکننده و حاکی از آن است که افزایش دما منجر به افزایش قابل توجه مصرف برق در کشورهای منطقه شده است. در عربستان سعودی، حدود ۷۳٪ از جمعیت از کولرهای گازی به مدت بیش از ۱۰ ساعت در روز استفاده میکنند، که فشار زیادی بر شبکه برق وارد میکند. بنابر گزارش رویترز، شرکت Wood Mackenzie پیشبینی کرده است که سعودیها در تابستان ۲۰۲۵ روزانه بین ۴۶۵٬۰۰۰ تا ۴۷۰٬۰۰۰ بشکه نفت خام برای تولید برق خواهند سوزاند، که این عدد نسبت به سال ۲۰۲۴ حدود ۱۰٬۰۰۰ تا ۱۵٬۰۰۰ بشکه در روز افزایش یافته است.
در کویت نیز، افزایش زودهنگام دما در بهار ۲۰۲۵ منجر به افزایش شدید تقاضای برق و در نتیجه قطعیهای موقت در برخی مناطق شد. در امارات، مصرف برق با رشد سالانه حدود ۵٪ افزایش یافته است، که عمدتاً به دلیل استفاده گسترده از سیستمهای سرمایشی است. قطر نیز با رشد قابل توجه مصرف برق مواجه شده است.