واقعیت‌های ناترازی انرژی و ضرورت بازنگری در توسعه تجدیدپذیرها

به گزارش روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی، علیرضا خدابنده در کنفرانس «تفکر سیستمی در عمل» که به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، افزود: علت اصلی گرایش صنعت برق به توسعه تجدیدپذیرها، ناترازی میان تولید و مصرف برق است. در ماه‌های گرم سال و بخش زیادی از ساعات شبانه‌روز، ناترازی شدید داریم؛ در حالی که نیروگاه‌های خورشیدی فقط در چند ساعت محدود از روز بیشترین تولید را دارند. به همین دلیل تصمیم‌گیری در این حوزه باید دقیق و مبتنی بر واقعیت‌های فنی و اقتصادی باشد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی با اشاره به تلاش گسترده سرمایه‌گذاران در سال‌های اخیر افزود: بارها اعلام شد که راهکار جبران ناترازی، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر است، اما باید توجه کنیم که این منابع در همه ساعات قادر به تأمین نیاز شبکه نیستند و برنامه‌ریزی توسعه باید بر اساس ظرفیت واقعی، محل مناسب و اقتصاد پروژه‌ها انجام شود.
خدابنده با تشریح زنجیره ارزش صنعت برق تصریح کرد: در دنیا مدیریت شبکه، بخش‌های بازرگانی و بهره‌برداری از یکدیگر تفکیک شده است. مصرف‌کنندگان نیز به تولیدکننده تبدیل شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که در بخش خانگی، اداری و صنعتی افراد می‌توانند انرژی خورشیدی را ذخیره و در ساعات پرباری به شبکه بفروشند. این موضوع علاوه بر کاهش اثرات محیط‌زیستی، یک بازی اقتصادی جذاب ایجاد کرده است.
وی یکی از مهم‌ترین عوامل در توسعه تجدیدپذیرها را اقتصادی بودن پروژه‌ها دانست و گفت: سرمایه‌گذار باید بداند در کدام نقطه نصب نیروگاه برای شبکه اولویت دارد و چه حمایت‌هایی دریافت می‌کند. در برخی نقاط، ظرفیت شبکه محدود است و اعمال ضریب‌های اصلاحی و تعرفه‌های تشویقی ضروری می‌شود.
خدابنده شناسایی اطلس نیاز مصرف حال و آینده، مطالعات ظرفیت بهینه، بررسی ساختار شبکه و ترکیب مناسب منابع تولید پراکنده را از اصول اصلی توسعه عنوان کرد و افزود: منابع انرژی پراکنده شامل خورشیدی، بادی، دیزلی، گازسوز، باتری ذخیره‌ساز و حتی خودروهای برقی هستند و تصمیم‌گیری درباره هرکدام باید بر اساس شرایط اقلیمی و محدودیت‌های شبکه انجام شود.
وی هوشمندسازی سیستم توزیع برق را یکی از مهم‌ترین موضوعات دانست و گفت: هوشمندسازی فقط شامل تجهیزات نیست؛ بلکه ساختار مالی، تعاملات سازمانی، فناوری اطلاعات و حتی فرهنگ سازمانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. توسعه منابع تجدیدپذیر بر تمام بخش‌های شبکه اثر می‌گذارد و باید روابط آن با سایر اجزا مشخص شود تا توسعه در یک بخش موجب اختلال در بخش دیگر نشود.
خدابنده در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه تأمین ۷ هزار مگاوات تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: تخصیص منابع ارزی و ورود تجهیزات با چالش‌هایی همراه بود و همین موضوع باعث شد وزارت نیرو تصمیماتی متناسب با شرایط موجود اتخاذ کند. گرچه بهترین تصمیم ممکن در آن زمان گرفته شد، اما برای دستیابی به توسعه بهینه باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام شود.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی در پایان تأکید کرد: توسعه تجدیدپذیرها باید متناسب با نیاز واقعی شبکه، ظرفیت اتصال، ضریب تولید و اولویت‌های فنی انجام شود. مقابله با ناترازی و افزایش پایداری شبکه نیازمند نگاه سیستمی و تصمیم‌گیری علمی است.